Możemy spotkać się z kamieniami do gry go wykonanymi z różnych materiałów i w różnych kształtach. Obecnie najpopularniejszym tworzywem jest szkło, yunzi (prawdopodobnie specyficzna odmiana szkła), muszle, kamień ozdobny. Można też spotkać sie z kamieniami z tworzywa sztucznego a nawet drewna. Różnorodność materiałów używanych w produkcji oraz wielość rozmiarów kamieni utrudnia rozeznanie podczas planowania zakupów.
Subiektywnymi wskaźnikami są wygląd, uroda kamieni (kształt, błyszczące - matowe, przejrzystość, odcienie "bieli" i "czerni", itd.), wydawany przez nie dźwięk przy uderzeniu o planszę, dotyk. Te każdy musi sam dopasować do swoich preferencji. Możemy omówić tylko wskaźniki obiektywne, takie jak waga, trwałość i łatwość utrzymania w czystości kamieni. Lepsze to kamienie cięższe, trwalsze, czystsze.
Przy kamieniach o takich samych rozmiarach, uporządkowane wg malejącej wagi mamy kolejno kamień i yunzi, szkło, muszla, plastik. Najbardziej kruche są kamienie z muszli. Nieco lepsze pod tym względem są szklane, potem yunzi. Trudne do uszczerbiena są wykonane z kamieni ozdobnych (np. agat, jadeit). W każdym wypadku kamienie grubsze są bardziej trwałe, a przy okazji rośnie też ich waga. Bardzo ważna, często niedoceniana w momencie zakupu, jest łatwość utrzymania czystości intensywnie eksploatowanych kamieni. Tu zdecydowanie najlepsze są szklane i wykonane z kamieni ozdobnych. Trudniej domyć kamienie z muszli i yunzi. Porowatość tworzywa sztucznego silnie utrudnia domycie wykonanych z niego kamieni.
Konserwacja kamieni.
Wszystkie rodzaje kamieni myjemy w letniej wodzie z dodatkiem delikatnego środka myjącego (np. plyn do mycia naczyń). Kamienie szklane, z kamienia ozdobnego i yunzi warto nawilżyć potem kilkoma kroplami oleju mineralnego. Uwaga: fabrycznie nowe kamienie yunzi pokryte są talkiem, który ma zapobiec uszkodzeniom w transporcie. Konieczne jest ich umycie i nawilżenie olejem!
Tabela 1. Tradycyjne rozmiary kamieni (grubość)
tradycyjny rozmiar japoński | 25 | 28 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 |
grubość w mm | 7,0 | 7,5 | 8,0 | 8,4 | 8,8 | 9,2 | 9,5 | 9,8 | 10,1 | 10,4 | 10,7 | 11,0 | 11,3 | 11,6 | 11,9 | 12,2 | 12,5 | 12,8 |
sugerowane zastosowanie | dla początkujących | dla koneserów | ||||||||||||||||
intensywne użytkowanie, kluby |
O yunzi...
Yunzi
to kamienie do go, produkowane w chińskiej prowincji Yunnan. Receptura i
sposób produkcji, opracowane w czasach dynastii Ming, utrzymywane są w
ścisłej tajemnicy. Podobno w skład mieszanki wchodzi ponad 40
składników, w tym agat i bursztyn.
Yunzi możemy podzielić ze względu na ich kształt lub kolor białych kamieni.
Kształt.
Produkowane są dwa typy yunzi. Klasyczne, płaskie z jednej strony i
współczesne, obustronnie wypukłe. Klasyczny, płaski kształt yunzi jest
pochodną ich ręcznego odlewania w otwartej formie. Dzięki mniejszej
ilości używanej do ich produkcji mieszanki oraz niewielkiej ilości
odpadów technologicznych są dużo tańsze od obustronnie wypukłych.
Kolor.
Kolor czarnych yunzi jest zawsze taki sam. Bez względu na kształt,
oglądane pod światło zawsze lekko prześwitują i sprawiają wrażenie
zielonych. Przy czym intensywność prześwitywania i głębia zieleni może
być różna w różnych zestawach.
Klasyczne "białe" yunzi, produkowane według tradycyjnej receptury, maja
kolor kości słoniowej. Żółtawe, o różnej intensywności i różnych
odcieniach koloru w różnych zestawach. Oglądane pod światło prześwitują.
Dużo tańsze są zestawy z białymi kamieniami produkowanymi ze
współcześnie zmodernizowanej, tańszej mieszanki. Śnieżnobiałe,
prześwitujące.
Marginalne znaczenie mają jasno zielone "białe" yunzi, popularnie nazywane "fałszywym jadeitem".
W sumie mamy zatem cztery główne typy yunzi:
- jednostronnie wypukłe, klasyczny kolor kości słoniowej,
- jednostronnie wypukłe, współczesne śnieżnobiałe,
- dwustronnie wypukłe, klasyczny kolor kości słoniowej,
- dwustronnie wypukłe, współczesne śnieżnobiałe.
Ze względów na tradycyjną technologię dopuszczalna jest pewna różnica w grubości i średnicy kamieni w zestawie. Yunzi są piękne i trwałe. Mimo stosunkowo wysokiej ceny zdobywają sobie coraz liczniejsze grono zwolenników.
"Czarne" yunzi widziane pod światło.
Klasyczne yunzi "kość słoniowa" - współczesne, śnieżnobiałe.
Porównanie kształtu klasycznych i współczesnych białych yunzi.